Sprawa karna i zawieszenie w czynnościach żołnierza zawodowego – co oznacza dla uposażenia, emerytury i odprawy?

Żołnierz zawodowy zawieszony w czynnościach służbowych – przesłanki, okres zawieszenia

Zgodnie z art. 225 ustawy z dnia 11marca 2022 r. o obronie Ojczyzny:

1. Żołnierza zawodowego zawiesza się w czynnościach służbowych na zajmowanym stanowisku służbowym w przypadku wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne ścigane z oskarżenia publicznego – na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.

2. Żołnierza zawodowego można zawiesić w czynnościach służbowych w przypadku wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o nieumyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe lub postępowania dyscyplinarnego, jeżeli jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro służby – na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w czynnościach służbowych można przedłużyć do czasu zakończenia postępowania karnego.

(…)

5. Zawieszenie i przedłużenie zawieszenia w czynnościach służbowych następuje w drodze decyzji, która podlega natychmiastowemu wykonaniu. (… )

Z treści przytoczonych przepisów nie wynika w żaden sposób, że do zawieszenia żołnierza w czynnościach służbowych musi zaistnieć powiązanie postępowania karnego ze służbą. Zarówno w orzecznictwie, jak i piśmiennictwie wskazuje się, że celem zawieszenia w czynnościach służbowych jest konieczność natychmiastowego odsunięcia od codziennych zajęć służbowych z uwagi na dobro postępowania prowadzonego przeciwko funkcjonariuszowi lub dobro służby. Przy czym dopuszczalność zawieszenia w wykonywaniu czynności służbowych uzależniona została przez ustawodawcę od samego faktu postawienia zarzutów w postępowaniu karnym, nie zaś od stwierdzenia winy co do popełnionych czynów (por. J. Bulira (w:) Obrona Ojczyzny. Komentarz, red. H. Królikowski, Warszawa 2023, art. 225). Zatem także w doktrynie i orzecznictwie nie wiąże się zawieszenia z koniecznością istnienia związku służby z zarzucanym czynem. Analiza treści cytowanego art. 225 ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny, stanowiącego podstawę do wydania decyzji zawieszającej w czynnościach wskazuje na obligatoryjność zastosowania przez organ zawieszenia w czynnościach służbowych wobec żołnierza zawodowego w sytuacji spełnienia określonych w nim przesłanek, tj. gdy zostało przeciwko niemu wszczęte postępowanie karne w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. W tym zakresie organ nie został wyposażony w uznaniowość, ale nałożono na niego bezwzględny obowiązek orzeczenia o zawieszeniu. Uznaniowością organu objęty jest wyłącznie okres, na jaki orzeczone ma zostać zawieszenie w czynnościach służbowych, gdyż ustawodawca określił jedynie okres maksymalny – 3 miesiące, nie określając przy tym, od jakich przesłanek uzależniona powinna być długość zawieszenia w czynnościach służbowych.

Uposażenie żołnierza w czasie zawieszenia w czynnościach służbowych

Żołnierzowi zawodowemu, który został zawieszony w czynnościach służbowych, zawiesza się, zgodnie z art. 456 ustawy o obronie Ojczyzny, od najbliższego terminu płatności połowę ostatnio otrzymanego uposażenia zasadniczego oraz wypłatę dodatków o charakterze stałym, a także wypłatę należności pieniężnych w związku ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej, czyli odprawy i inne wynikające z art. 459 pkt. 1 i 3, czyli wypłacane co miesiąc świadczenie pieniężne w wysokości kwoty uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym oraz dodatkowe uposażenie roczne za rok, w którym nastąpiło zwolnienie ze służby. Zawieszenie płatności części uposażenia jest obligatoryjnym następstwem zawieszenia w czynnościach służbowych na zajmowanym stanowisku służbowym.

W przypadku umorzenia postępowania karnego lub dyscyplinarnego albo uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem dyscyplinarnym żołnierz zawodowy otrzymuje zawieszoną część uposażenia oraz zawieszone należności pieniężne, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, od dnia, w którym uposażenie lub inna należność pieniężna stały się wymagalne, choćby umorzenie lub uniewinnienie nastąpiło po zwolnieniu żołnierza z zawodowej służby wojskowej.

Podstawa wymiaru emerytury wojskowej

Zgodnie z art. 5 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin podstawę wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej stanowi uposażenie należne żołnierzowi zawodowemu w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej. Podstawę wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej w przypadku żołnierzy, którzy nie otrzymują uposażenia albo otrzymują je w niepełnej wysokości, stanowi pełna kwota uposażenia należnego żołnierzowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, z uwzględnieniem zmian mających wpływ na prawo do uposażenia lub jego wysokości powstałych w okresie, w którym żołnierz nie otrzymywał uposażenia lub otrzymywał je w niepełnej wysokości.

Skazanie a utrata prawa do emerytury wojskowej

Zgodnie z art. 10 wyżej cytowanej ustawy: Prawo do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy nie przysługuje żołnierzowi, który został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo określone w art. 130 Kodeksu karnego (szpiegostwo) lub wobec którego orzeczono środek karny pozbawienia praw publicznych lub degradacji za przestępstwo popełnione przed zwolnieniem ze służby.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny - Dz.U. 2022 poz. 655
2. Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin - Dz.U. 1994 nr 10 poz. 36

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.