15 lat służby zawodowej i 12 lat przerwy, co z emeryturą, odprawą i świadczeniami wojskowymi?

Przerwa w służbie a prawo do emerytury wojskowej

Żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej przysługują uprawnienia emerytalne określone w przepisach ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (dalej „ustawa”).

Należy podkreślić, że przerwa w pełnieniu zawodowej służby wojskowej nie ma bezpośredniego wpływu na nabycie uprawnień do emerytury wojskowej, ponieważ przepisy ustawy nie wymagają od byłego żołnierza zawodowego posiadania nieprzerwanego stażu służby wojskowej uprawniającego do emerytury wojskowej. Natomiast istotnym czynnikiem wpływającym na zasady przyznania tych uprawnień jest data przyjęcia do zawodowej służby wojskowej. Generalnie prawo do emerytury przysługuje po 15 latach służby dla żołnierzy, którzy ją rozpoczęli przed 31 grudnia 2012 r., lub po 25 latach dla żołnierzy, którzy rozpoczęli służbę po 1 stycznia 2013 r.

Czyli 12-letnia przerwa nie przekreśla prawa do emerytury, jeśli łączny staż osiągnął wymagany próg.

Dodam na marginesie, że istnieje możliwość doliczenia do wysługi emerytalnej okresów opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (czyli w pracy innej niż wojsko), przypadających po zwolnieniu ze służby, jeżeli:

• emerytura wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru,
• emeryt ukończył 55 lat życia — mężczyzna i 50 lat życia — kobieta albo stał się inwalidą.

Odprawa

Przejście na emeryturę, w myśl art. 92¹ § 1 Kodeksu pracy (K.p.), obejmuje także sytuacje, w których pracownik, już jako emeryt wojskowy, rozwiązuje stosunek pracy i przechodzi na status wyłącznie emeryta, co uprawnia do odprawy emerytalnej, o ile wcześniej nie skorzystał z takiego świadczenia na podstawie stosunku pracy. Otrzymanie odprawy wojskowej nie wyklucza prawa do odprawy emerytalnej wynikającej z ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę.

Trzeba podkreślić, że funkcja odprawy wojskowej jest inna niż odprawy emerytalnej, w przepisach nie określono żadnej zależności pomiędzy uprawnieniem do tego świadczenia a nabyciem praw emerytalnych przez żołnierza. Regulacje w zakresie wysokości odprawy emerytalnej mogą być zawarte w szczególności w układach zbiorowych pracy oraz regulaminach wewnętrznych przyjętych w danej jednostce organizacyjnej podległej Ministerstwu Obrony Narodowej, w szczególności w ponadzakładowym układzie zbiorowym pracy dla pracowników wojskowych jednostek organizacyjnych sfery budżetowej.

Zgodnie z art. 458 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny:

1. Żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej przysługuje odprawa w wysokości:

1) po 1 roku służby - 100%,

2) po 5 latach służby - 200%,

3) po 10 latach służby - 300%

– kwoty uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego w ostatnim dniu pełnienia służby.

2. Wysokość odprawy, o której mowa w ust. 1 pkt 3, ulega zwiększeniu o 20% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym za każdy rok zawodowej służby wojskowej pełnionej ponad 10 lat, nie więcej jednak niż do wysokości 600%.

3. Do okresu zawodowej służby wojskowej, o którym mowa w ust. 1 i 2, zalicza się okresy pełnienia nieprzerwanej czynnej służby wojskowej, do którego dolicza się okres służby w formacjach, o których mowa w art. 137 ust. 1, z wyłączeniem okresów zawieszenia w czynnościach służbowych lub tymczasowego aresztowania, chyba że prawomocnym orzeczeniem postępowanie karne lub dyscyplinarne, będące przyczyną zawieszenia lub aresztowania, zostało umorzone albo żołnierz został uniewinniony na podstawie prawomocnego wyroku lub orzeczenia o uniewinnieniu w postępowaniu dyscyplinarnym. (…)

Zatem wysokość odprawy zależy od nieprzerwanego okresu zawodowej służby wojskowej. Osoba z przerwą w służbie nie otrzyma odprawy za 15 lat, lecz tylko za okres ostatniej, ciągłej służby (w Pana przypadku – 15 lat nie jest ciągłe, bo było 10 + przerwa + 5).

Odprawa wojskowa nie przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej na podstawie art. 226 pkt 11-14.

Świadczenie pieniężne 12-miesięczne (art. 459 pkt 1)

Podobnie będzie w przypadku dodatkowego świadczenia.

[Inne świadczenia dla żołnierza zawodowego zwalnianego ze służby wojskowej]

Art. 459. Żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, niezależnie od odprawy, o której mowa w art. 458, przysługują następujące należności pieniężne:

1) przez okres 1 roku po zwolnieniu ze służby wypłacane co miesiąc świadczenie pieniężne w wysokości kwoty uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego w ostatnim dniu pełnienia służby;

2) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, w tym za dodatkowy urlop wypoczynkowy, z wyjątkiem urlopu, o którym mowa w art. 281 ust. 2, niewykorzystany w roku zwolnienia ze służby, oraz za lata poprzednie;

3) dodatkowe uposażenie roczne za rok, w którym nastąpiło zwolnienie ze służby, obliczone zgodnie z art. 442;

4) gratyfikacja urlopowa niewykorzystana w roku zwolnienia ze służby;

5) zwrot kosztów jednorazowego przejazdu żołnierza i członków jego rodziny oraz zwrot kosztów przewozu urządzenia domowego do obranego przez żołnierza miejsca zamieszkania w kraju – w wysokości i na zasadach określonych jak dla żołnierzy zawodowych przeniesionych do pełnienia służby w innej miejscowości.

Świadczenie pieniężne 12-miesięczne (art. 459 pkt 1) przysługuje tylko żołnierzom, którzy zostali zwolnieni:

• przed osiągnięciem 15 lat służby,
• z powodów wskazanych w art. 459 ust. 1, czyli m.in. ze względu na brak wyznaczenia na stanowisko, niezdolność do służby itd.

Skoro osiągnął Pan wymagane 15 lat służby i nabył prawa emerytalne, to świadczenie 12-miesięczne nie przysługuje.

Dodatki za służbę w szczególnych warunkach

Oprócz odprawy żołnierzowi przysługuje wiele innych dodatków i uprawnień do zmiany wysokości świadczenia emerytalnego, które zależą m.in. od miejsca pełnienia służby, czasu i jej warunków, m.in. emeryturę podwyższa się o:

1) 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:

a) w składzie personelu latającego na samolotach naddźwiękowych,

b) w składzie załóg okrętów podwodnych,

c) w charakterze nurków i płetwonurków,

d) w zwalczaniu fizycznym terroryzmu;

2) 1% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:

a) w składzie personelu latającego na pozostałych samolotach i śmigłowcach,

b) w składzie załóg nawodnych wojskowych jednostek pływających,

c) w charakterze skoczków spadochronowych i saperów,

d) w służbie wywiadowczej za granicą,

e) w oddziałach specjalnych.

3. Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych.

Pełnienie służby w szczególnych warunkach powoduje zwiększenie emerytury o 2% lub 1% podstawy jej wymiaru za każdy rok tej służby. Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych.

Wnioski

Prawo do emerytury – przysługuje, mimo przerwy, jeśli Pana łączny staż przekroczył 15 lat (przed 2013 r.).

Odprawa wojskowa – przysługuje tylko za nieprzerwany okres służby, a więc jeśli był powrót po 12 latach, liczy się tylko ostatni ciągły okres.

Świadczenie 12-miesięczne – nie przysługuje, bo nabył Pan prawo do emerytury (przekroczyła 15 lat).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin - Dz.U. 1994 nr 10 poz. 36
2. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny - Dz.U. 2022 poz. 655
3. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.