• Data: 2025-07-25 • Autor: Wioletta Dyl
Jestem żołnierzem zawodowym, który został skierowany na komisję lekarską. Przed badaniami wypełniałem ankietę, w której nie wpisałem choroby przewlekłej, na którą choruję – cukrzycy. Jednak podczas badania i tak dopatrzono się anomalii w moich wynikach i przyznałem się do choroby. Czy złamałem prawo? W ankiecie pytano, czy choruję na choroby przewlekłe i czy przyjmuje jakieś leki. Wpisałem, że nie. Cukrzyca eliminuje mnie z pewnych przedsięwzięć.
Zatem badania poprzedzał obowiązek wypełnienia ankiety, w której zataił Pan, iż choruje na cukrzycę. Na skutek przeprowadzonych badań choroba wyszła jednak na jaw.
W pierwszej kolejności zajmijmy się przepisami prawa dotyczącymi procedury przeprowadzania badań przez komisje lekarskie wobec żołnierzy zawodowych, a następnie przejdziemy do orzecznictwa i poglądów literatury w odniesieniu do Pana problemu.
Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach wskazuje, iż wojskowe komisje lekarskie orzekają na podstawie dokumentów, o których mowa w § 14, w szczególności:
1) odpisu przebiegu zawodowej służby wojskowej z akt personalnych żołnierza zawodowego;
2) informacji o warunkach i przebiegu służby wojskowej dla celów wojskowych komisji lekarskich;
3) historii chorób leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego;
4) wyników pomiarów czynników szkodliwych występujących w środowisku służby;
5) karty badań profilaktycznych i okresowych;
6) książki zdrowia żołnierza zawodowego;
7) informacji zawartej w pisemnym oświadczeniu żołnierza zawodowego;
8) akt postępowania powypadkowego.
2. Informację, o której mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniającą wykryte schorzenia i przebyte urazy z ich przebiegiem i wynikiem leczenia, a także czynniki ryzyka wynikające ze szczególnych właściwości lub warunków służby na zajmowanych stanowiskach, sporządza lekarz jednostki na podstawie badania lekarskiego, karty opisu stanowiska służbowego, karty badań profilaktycznych i okresowych oraz dokumentacji medycznej i orzeczniczo-lekarskiej żołnierza.
Istotna z punktu widzenia Pana interesu jest treść art. 2 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zgodnie z którym żołnierzem zawodowym może być osoba posiadająca obywatelstwo polskie, o nieposzlakowanej opinii, której wierność dla Rzeczypospolitej Polskiej nie budzi wątpliwości, posiadająca odpowiednie kwalifikacje oraz zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia zawodowej służby wojskowej.
Ustawodawca nakłada zatem na żołnierza obowiązek zachowania nieposzlakowanej opinii nie tylko w chwili przyjmowania do wojska, ale także przez cały okres służby wojskowej. Powyższe związane jest bezpośrednio z prestiżem i uznaniem społecznym. Pełnienie służby wojskowej związane jest nierozerwalnie, poza oczywiście wysokimi kwalifikacjami zawodowymi i spełnieniem odpowiednich wymagań fizycznych i psychicznych, z określoną postawą moralną.
W orzecznictwie powszechnie prezentowany jest pogląd jakoby skazanie wyrokiem karnym powodowało, iż żołnierz nie cieszy się już nieposzlakowaną opinią.
W podobnym tonie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt I OSK 1575/10 zgodnie z którym: „żołnierz uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 233 § 1 K.k. nie cieszy się już nieposzlakowaną opinią, a ta w myśl art. 2 ustawy z 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych jest jednym z wymogów stawianych żołnierzom zawodowym”.
Analogicznie wypowiada się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 105/09 zgodnie którym „służbę pełni się nie tylko w jednostce wojskowej bądź w trakcie wykonywania czynności służbowych, ale także w życiu prywatnym, poza jednostką i poza czasem przeznaczonym na wykonywanie tych czynności. Użycie przemocy w stosunku do kobiety, dyskwalifikuje skarżącego jako żołnierza zawodowego i można wobec niego zastosować przepis art. 112 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 179, poz. 1750 ze zm.)”.
Nie sposób zatem wskazać, czy zatajenie przez Pana cukrzycy będzie postrzegane jako utrata nieposzlakowanej opinii, czy też nie, albowiem jest to kwestia ocenna. Moim zdaniem zatajenie przez Pana choroby nie świadczy o utracie przez Pana nieposzlakowanej opinii, ale inni mogą nie podzielać mojej opinii. Wyraźnie bowiem podkreślić należy, iż w literaturze, jak i orzecznictwie znajdziemy pogląd, zgodnie z którym warunkowe umorzenie postępowania karnego nie powoduje utraty nieposzlakowanej opinii, taką utratę powoduje tylko uznanie za winnego przestępstwa wyrokiem skazującym na karę. Ukrywając chorobę, bardziej działał Pan na swoją szkodę, aniżeli na szkodę wojska jako ogółu, a to nie może w mojej ocenie stanowić o utracie nieposzlakowanej opinii.
Podczas rutynowej kwalifikacji do wyjazdu na zagraniczną misję st. szer. Michał nie zgłosił w ankiecie, że od kilku lat leczy się na nadciśnienie. Bał się, że przez to zostanie odsunięty od wyjazdu, na który czekał od dawna. Mimo to, w trakcie badań kontrolnych lekarz zauważył nieprawidłowości w ciśnieniu krwi i po dopytaniu żołnierz przyznał się do zażywania leków. Komisja wstrzymała jego udział w misji i przekazała sprawę do dalszego wyjaśnienia.
Sierż. sztab. Paweł przez całą karierę zawodową ukrywał, że choruje na padaczkę. Przez kilka lat nie miał ataku, więc uznał, że nie musi tego zgłaszać. Problem ujawnił się dopiero, gdy zemdlał podczas zajęć poligonowych. Po badaniach neurologicznych lekarze stwierdzili, że żołnierz zataił informacje, które miały bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jego i innych.
Por. Agnieszka, wiedząc, że choruje na cukrzycę typu I, celowo pominęła tę informację w ankiecie zdrowotnej przed objęciem nowego stanowiska wymagającego zwiększonej odporności fizycznej. Obawiała się, że jej kariera ulegnie zahamowaniu. Jednak podczas pierwszych miesięcy pełnienia służby zasłabła w czasie intensywnego szkolenia. Lekarz dyżurny, analizując jej dokumentację, zauważył rozbieżności między wynikami badań a oświadczeniem. Sprawa została skierowana do przełożonych.
Zatajenie choroby przewlekłej przez żołnierza zawodowego, choć może wynikać z obawy przed konsekwencjami służbowymi, niesie za sobą poważne ryzyko – zarówno zdrowotne, jak i prawne. Choć każda sytuacja oceniana jest indywidualnie, zatajenie informacji w dokumentach oficjalnych, takich jak ankieta medyczna, może zostać uznane za naruszenie zasad etyki wojskowej, a w skrajnych przypadkach skutkować utratą nieposzlakowanej opinii. Pamiętać należy, że służba wojskowa opiera się nie tylko na sprawności fizycznej, ale także na zaufaniu, rzetelności i odpowiedzialności wobec współtowarzyszy broni i przełożonych.
Potrzebujesz porady prawnej w sprawach związanych ze służbą wojskową, komisją lekarską lub oceną zdolności do służby? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy posiadają doświadczenie w sprawach żołnierzy zawodowych i pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa, ocenić ryzyko oraz przygotować odpowiednie pisma lub odwołania. Wejdź na eporady24.pl i zadaj pytanie już dziś.
1. Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach - Dz.U. 2013 poz. 1650
2 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt I OSK 1575/10
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 105/09
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika