Choroba przewlekła a służba wojskowa, procedury, świadczenia, konsekwencje

• Data: 2025-08-08 • Autor: Kinga Kościelniak

Jestem żołnierzem zawodowym od 5 lat. Obecnie przebywam w szpitalu na pozagałkowe zapalenie nerwu, jednak lekarze podejrzewają u mnie stwardnienie rozsiane. Co robić, jeśli choroba się potwierdzi? Czy to dyskwalifikuje mnie ze służby? Co by było, gdybym zataił SM przed przełożonym? Bardzo zależy mi na służbie w wojsku. Z drugiej strony – czy należy mi się jakaś renta, odprawa, cokolwiek?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Choroba przewlekła a służba wojskowa, procedury, świadczenia, konsekwencje

Czy diagnoza choroby przewlekłej to zawsze koniec służby dla żołnierza?

Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą przewlekłą, która może skutkować uznaniem niezdolności do zawodowej służby wojskowej. Ostateczną decyzję podejmuje Wojskowa Komisja Lekarska, oceniając stan zdrowia żołnierza. Jeśli komisja uzna, że nie może Pan pełnić dalszej służby, zostanie z niej zwolniony z przyczyn zdrowotnych. Jednakże każdy przypadek jest indywidualny – możliwe, że w przypadku łagodnego przebiegu choroby będzie można pełnić służbę jeszcze przez jakiś czas (ale pod kontrolą zdrowotną).

Dla kogo świadczenie odszkodowawcze?

Co ważne, stwardnienie rozsiane nie jest zawarta w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 października 2023 r. w sprawie wykazu chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze.

Ukrywać czy mówić prawdę? Skutki zatajenia choroby

Ukrywanie stanu zdrowia przed przełożonymi, zwłaszcza przy chorobach, które mogą wpłynąć na Pana zdolność bojową lub bezpieczeństwo innych, może być traktowane jako naruszenie dyscypliny wojskowej. Może też mieć konsekwencje prawne. Wojsko kładzie duży nacisk na zdolność fizyczną i psychiczną – zatajenie takich informacji nie popłaca, szczególnie w kontekście służby w jednostkach operacyjnych.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Jakie świadczenia przysługują żołnierzowi z SM?

Mogłaby Panu przysługiwać renta inwalidzka wojskowa – jeśli komisja uznałaby, że choroba ma związek ze służbą. Jeżeli nie ma związku, to przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy z ZUS.

Prawo do zaopatrzenia emerytalnego przysługuje żołnierzowi, jeżeli ma co najmniej 15 lat służby, może wtedy przejść na wojskową emeryturę. Przy 5 latach służby nie ma tego uprawnienia.

Świadczenie odszkodowawcze, odprawa z tytułu wypadku (choroby) przysługują w związku ze służbą, jeśli takie powiązanie zostanie uznane. Właśnie w związku z tym powiązaniem choroby ze służbą ma Pan większe możliwości świadczeń.

Proszę nie podejmować pochopnych decyzji, dopóki nie ma ostatecznej diagnozy. Po zakończeniu leczenia szpitalnego zapewne czeka Pana komisja lekarska.

Przykłady z życia wzięte:

Marcin – snajper z jednostki specjalnej. Marcin od lat służył w jednostce specjalnej jako snajper. Zauważył, że coraz częściej traci ostrość widzenia i doświadczał drętwienia nóg. Po serii badań usłyszał diagnozę: stwardnienie rozsiane. Początkowo nie chciał mówić o tym przełożonym – bał się utraty stanowiska i odsunięcia od ukochanej jednostki. Ostatecznie jednak zgłosił się na komisję lekarską. Choć został przeniesiony do służby administracyjnej, zachował etat i rozpoczął leczenie. Z czasem wystąpił o wojskową rentę inwalidzką – jednak komisja nie uznała związku choroby ze służbą. Dziś korzysta ze świadczeń ZUS, ale nie żałuje, że nie zataił choroby – wie, że bezpieczeństwo innych zależy również od jego decyzji.
Tomasz – młody podporucznik z marzeniami o karierze. Tomasz, podporucznik po akademii wojskowej, służył dopiero dwa lata, gdy zaczął mieć trudności z koordynacją ruchową. Diagnoza była szybka – SM. Z racji krótkiego stażu, nie miał jeszcze prawa do emerytury wojskowej. Po orzeczeniu niezdolności do służby przez Wojskową Komisję Lekarską, został zwolniony z wojska. Próbował ubiegać się o odszkodowanie, ale SM nie było na liście chorób związanych ze służbą. Dziś żyje z renty z ZUS i opowiada innym młodym żołnierzom, by nie liczyli tylko na wojsko – warto mieć plan B.
Beata – sanitariuszka z doświadczeniem bojowym. Beata służyła jako sanitariuszka w kontyngencie zagranicznym. Po powrocie zaczęły się poważne problemy neurologiczne – zawroty głowy, osłabienie mięśni, problemy z równowagą. Po badaniach rozpoznano SM. Jej przypadek był specyficzny – lekarze wskazali, że pierwsze objawy pojawiły się podczas służby na misji. Udało się udowodnić związek choroby ze służbą wojskową. Komisja przyznała jej prawo do wojskowej renty inwalidzkiej oraz jednorazowego świadczenia odszkodowawczego. Mimo że musiała opuścić szeregi armii, dziś czuje się zabezpieczona finansowo i aktywnie działa w organizacjach wspierających weteranów.

Podsumowanie

Choroba przewlekła, taka jak stwardnienie rozsiane, nie musi od razu oznaczać końca kariery wojskowej, ale wymaga szczerości wobec przełożonych i gotowości na ocenę przez komisję lekarską. Każdy przypadek jest indywidualny – od decyzji komisji zależy dalszy przebieg służby i ewentualne uprawnienia do świadczeń. Kluczowe jest świadome podejście, znajomość swoich praw i niepodejmowanie pochopnych decyzji bez pełnej diagnozy.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej lub pomocy w przygotowaniu pisma do komisji lekarskiej, wojska czy ZUS? Nasi prawnicy specjalizują się w sprawach związanych ze służbą wojskową i chorobami przewlekłymi. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny - Dz.U. 2022 poz. 655
2. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 października 2023 r. w sprawie wykazu chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze - Dz.U. 2023 poz. 2273
3. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »