Czas pracy żołnierzy zawodowych, z jakim wyprzedzeniem powinien być ustalany rozkład czasu służb?

• Data: 2025-01-24 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska

Czy są przepisy, które określałyby, z jakim wyprzedzeniem powinien być ustalony grafik służb żołnierzy kompanii ochrony? Z jakim wyprzedzeniem rozkład czasu służby powinien otrzymać żołnierz?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Czas pracy żołnierzy zawodowych, z jakim wyprzedzeniem powinien być ustalany rozkład czasu służb?

Jak uregulowano czas pracy żołnierzy zawodowych?

Zgodnie z art. 275 ustawy o obronie Ojczyzny:

  1. Wymiar czasu służby żołnierzy zawodowych jest określony ich zadaniami służbowymi.
  2. Zadania służbowe żołnierzy zawodowych powinny być ustalane przez przełożonych w sposób pozwalający na ich wykonywanie w ramach 40 godzin służby w tygodniu. Wykonywanie zadań służbowych nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w tygodniu, w czteromiesięcznym okresie rozliczeniowym. W zamian za czas służby przekraczający 40 godzin służby w tygodniu żołnierzowi zawodowemu przysługuje czas wolny od służby w takim samym wymiarze.
  3. Żołnierzowi zawodowemu przysługuje prawo do co najmniej:
    1) 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdej dobie;
    2) 24 godzin nieprzerwanego odpoczynku w okresie 7-dniowym.
  4. Przepisy ust. 2 i 3 nie mają zastosowania do oficerów zawodowych pełniących obowiązki dowódców jednostek wojskowych, a także do żołnierzy zawodowych realizujących zadania szczególnie istotne dla Sił Zbrojnych oraz realizujących zadania o charakterze nadzwyczajnym niezbędne do ochrony interesów państwa, w szczególności: biorących udział w zapobieganiu skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia, pełniących służby i dyżury, odbywających ćwiczenia i szkolenia oraz pełniących służbę wojskową poza granicami państwa.
  5. Żołnierze zawodowi pełniący służbę wojskową na stanowisku radcy prawnego wykonują zadania służbowe w siedzibie jednostki wojskowej, w której pełnią służbę wojskową, z wyjątkiem czynności, które wymagają załatwienia poza tą siedzibą. Do żołnierzy zawodowych pełniących służbę wojskową na stanowisku radcy prawnego nie stosuje się przepisów art. 18 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1166 oraz z 2023 r. poz. 1860).
  6. Ewidencję czasu służby potwierdzającą wykonywanie przez żołnierza zawodowego zadań służbowych ponad normy określone w ust. 2 prowadzi dowódca jednostki wojskowej.
  7. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, dodatkowe dni wolne od służby, rozkład czasu służby w tygodniu oraz sposób prowadzenia ewidencji czasu służby, uwzględniając taki rozkład czasu służby w tygodniu, aby możliwe było ustalenie zadań służbowych w ramach 40 godzin w 5-dniowym tygodniu służby.

Rozporządzenie MON w sprawie czasu służby żołnierzy zawodowych

To przepis ogólny stosowany do wszystkich żołnierzy zawodowych. Szczegóły zaś reguluje Rozporządzenie MON z dnia 18.10.2023 r. w sprawie czasu służby żołnierzy zawodowych. Jego zapisy nie wskazuj, z jakim wyprzedzeniem należy sporządzać grafik (ewidencję – rozkład służby). Zapisy rozporządzenia stanowią, że przełożeni ustalają zadania służbowe żołnierzy, a dowódca ustala rozkład czasu służby – ale nie wskazują z jakim wyprzedzeniem.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Rozkład czasu pracy pracownika podany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem

W przypadku pracowników cywilnych ustawodawca tę kwestię uregulował w art. 129 § 3 zd. 2 Kodeksu pracy, stanowiąc, że pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład. Ani w ustawie o obronie Ojczyzny, ani w wymienionym rozporządzeniu nie ma odesłania w tym zakresie do Kodeksu pracy (a liczne odesłania w innych kwestiach są), stąd nie można uznać, że ów art. 129 § 3 K.p. trzeba stosować odpowiednio do grafiku dla żołnierza zawodowego. Ze względu na specyfikę służby wojskowej uznać należy, że w przypadku żołnierzy zawodowych taki grafik może być wręczony (okazany) z dowolnym wyprzedzeniem (podobnie jak zresztą np. informacja o służbie).

Przykłady

Niespodziewane zmiany w grafiku

Porucznik Kowalski pełni służbę w kompanii ochrony. W środę rano, podczas odprawy, dowiedział się, że ma dodatkowy dyżur nocny tego samego dnia, mimo że wcześniej jego plan nie przewidywał takiej zmiany. Dowódca tłumaczył tę decyzję nagłym niedoborem kadrowym. Kowalski zauważył, że brak wcześniejszej informacji o zmianie uniemożliwił mu zaplanowanie odpoczynku przed nocną służbą, co wpłynęło na jego wydajność.

 

Problemy z planowaniem życia prywatnego

Starszy szeregowy Nowak od kilku tygodni próbuje zaplanować weekendowy wyjazd z rodziną. Zapytał swojego przełożonego, kiedy zostanie ogłoszony grafik służb na następny miesiąc. Dowódca odpowiedział, że harmonogram jest jeszcze w opracowaniu i prawdopodobnie będzie dostępny dopiero dzień przed początkiem miesiąca. Ta niepewność sprawia, że Nowak musi odwołać wyjazd, ponieważ nie może przewidzieć swoich obowiązków.

 

Brak jednoznacznych regulacji w trudnej sytuacji

Kapral Wiśniewska, pełniąca służbę w jednostce zajmującej się ochroną infrastruktury strategicznej, otrzymała rozkład służb na kolejny tydzień zaledwie na dzień przed jego rozpoczęciem. Przełożeni tłumaczyli to koniecznością dostosowania planu do zmieniających się zadań operacyjnych. Wiśniewska miała w tym czasie umówioną wizytę u lekarza, którą musiała odwołać. Brak wyprzedzenia w ustalaniu grafiku wpłynął na jej zdrowie oraz poczucie stabilności w służbie.

Podsumowanie

Brak jest jednoznacznych regulacji określających, z jakim wyprzedzeniem powinien być ustalany rozkład czasu służby żołnierzy zawodowych. To może prowadzić do trudności w planowaniu życia prywatnego i efektywnego odpoczynku. Specyfika służby wojskowej wymaga elastyczności, jednak wprowadzenie minimalnych standardów w tym zakresie mogłoby zwiększyć komfort i przewidywalność dla żołnierzy, nie zaburzając przy tym realizacji zadań operacyjnych.

Oferta porad prawnych

Oferujemy kompleksowe porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu profesjonalnych pism związanych z czasem służby żołnierzy zawodowych i innymi kwestiami wojskowymi. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny - Dz.U. 2022 poz. 655

2. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 października 2023 r. w sprawie czasu służby żołnierzy zawodowych, Dz.U. 2023 poz. 2263

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »